พวงหรีด กับคุณค่าภายในที่หลายคนไม่เคยรู้

การจัดพิธีศพตามหลักทางศาสนานั้น ถือว่าเป็นความสำคัญในแบบสากล ไม่ว่าจะเป็นคนชาติไหน เผ่าไหนก็ล้วนมีพิธีกรรมที่เกี่ยวกับการตายกันทั้งสิ้น ยิ่งโดยเฉพาะบริบทสังคมไทยที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม การจัดงานศพให้สมเกียรตินั่นจึงยิ่งเป็นสิ่งที่สำคัญ เนื่องจากคนเรามิอาจล่วงรู้ได้ว่า ความตายจะมาพลัดพรากคนที่เรารักและผูกพันไปเมื่อไหร่ การสูญเสียจะเกิดขึ้นตอนไหน งานศพจึงจัดว่าเป็นงานพิธีที่มีเวลาเตรียมงานน้อยมาก แม้สิ่งที่จะต้องเตรียมต้องใช้ในงานศพจะมากมาย แต่สิ่งหนึ่งที่จะขาดไปไม่ได้เลยในปัจจุบันก็คือ พวงหรีด สัญลักษณ์ที่จะเป็นเครื่องที่แสดงถึงความอาลัยและเคารพนับถือให้เกียรติแด่ผู้ที่ล่วงลับไป

เรามักเข้าใจกันว่า พวงหรีด มีหน้าที่เพียงเป็นสัญลักษณ์หรือตัวแทนของผู้มอบว่ามีความเสียใจต่อผู้วายชนม์ แต่ในความเป็นจริงแล้วการส่งพวงหรีดสวย ๆ ไปร่วมงานศพนั้นไม่ได้มีคุณค่าและความหมายเพียงแค่นั้น เพราะสิ่งนี้มีคุณค่าและความหมายที่ลึกซึ้งยิ่งกว่าซ่อนอยู่ภายใน สิ่งแรกที่เรารู้กันดีอยู่แล้วก็คือ เมื่อมีการจัดงานศพก็คือ ต้องมีการสูญเสีย และเมื่อมีการสูญเสียก็ต้องมีคนที่เสียใจนั่นคือครอบครัวของผู้ที่จากไปนั่นเอง งานศพจึงเป็นงานที่มีแต่บรรยากาศแห่งความโศกเศร้าเสียใจของญาติ ๆ แต่พวงหรีดสวย ๆ ที่มีการประดับประดาดอกไม้อย่างงดงาม ไม่ว่าจะเป็นดอกไม้จริงหรือดอกไม้ประดิษฐ์ก็ตาม สีสันที่เกิดขึ้นนั้น สามารถช่วยลดความโศกศร้าของญาติผู้จากไปได้และยังช่วยเปลี่ยนบรรยากาศที่หมองเศร้าให้มีความสดชื่นมากยิ่งขึ้นด้วย

ไม่เพียงแค่นั้นพวงหรีดยังแฝงคุณค่าภายในที่ลึกซึ้งยิ่งกว่าให้เราทุกคนได้ตระหนัก ในคติความเชื่อทางพุทธศาสนามองว่า สรรพสิ่งในโลกล้วนไม่มีอะไรที่จีรังยั่งยืน ทุกสิ่งเกิดขึ้น ตั้งอยู่แล้วก็จะดับไป สูญสิ้นไปในสักวันหนึ่งพวงหรีดสวยงดงามเองก็เป็นเช่นนั้น สามารถที่จะนำมาพิจารณาให้เห็นถึงแก่นของพุทธธรรมคำสอนได้เป็นอย่างดี เพราะสุดท้ายแล้ววงจรชีวิตของสัญลักษณ์เครื่องมอบแทนความอาลัยนี้ ก็จะต้องถูกทิ้งไป และสูญสลายไปไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง แม้ว่า เราจะมอบแบบที่นำไปใช้ต่อได้อย่างหนังสือ พัดลม หรือกล่องนาบุญต่าง ๆ ก็ตาม เพราะหนังสือก็เก่าได้และขาดได้ พัดลมก็เสียได้ กล่องนาบุญเป็นทรัพย์สินต่าง ๆ ก็หมดไปได้ สิ่งนี้จึงมีคุณค่าในเชิงปริศนาธรรมอีกด้วยนั่นเอง

พิธีกรรมเกี่ยวเนื่องกับความตายนั้น หากจะพิจารณากันให้ดี หลาย ๆ สิ่งไม่ได้เป็นเพียงแสดงออกถึงความเคารพอาลัยหรือเป็นเพียงสิ่งแสดงออกถึงความเกี่ยวข้องสัมพันธ์ระหว่างผู้มาร่วมงานกับผู้ที่จากไป หรือครอบครัวผู้ที่จากไปเท่านั้น แต่ยังมีคุณค่าในแง่ของการให้แง่คิดในเชิงสัจธรรมความเป็นจริงของชีวิตให้เราทุกคนได้ระลึกได้ตระหนักกันด้วย อย่างเช่นพวงหรีดที่เราซื้อหานำมามอบให้แก่กันในงานศพต่าง ๆ นั่นเอง